تحلیل نقش آمایش سرزمین در توسعه پایدار منطقه ای مطالعه موردی: استان تهران

آمایش سرزمین جامع‌ترین نگاه و رویکرد سیستمی در برنامه‌ریزی است که هدف آن یکپارچه‌سازی فضایی و تنظیم روابط اقتصادی و اجتماعی در گستره سرزمین است، که در صورت اجرا می‌تواند پیامدهای مثبت گسترده‌ای برای سطوح مختلف فضایی در کشور داشته باشد. امروزه دستيابي به مقوله توسعه به خصوص در معناي متعالي آن، يعني توسعه پايدار چشم انداز اصلي سياست هاي مربوط به توسعه در كليه سطوح ملي و منطقه اي ارزيابي مي گردد. آمایش سرزمین بواسطه نگاه فضایی، نگاه راهبردی و نگاه سیستمی نقش مهمی در توسعه پایدار مناطق دارد. در این راستا روش های مختلف برای تحلیل یکپارچه و راهبردی وجود دارد، روش پژوهش، برنامه ریزی راهبردی و در چارچوب روش های تحلیلی می‌باشد. به منظور ارائه راهبردهای قابل قبول برای توسعه پایدار استان تهران از تکنیک SWOT که یک روش مطرح در شناسایی مسائل استراتژیک می باشد بهره گرفته شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش تعیین راهبردهای متعادل سازی فضایی استان تهران با رویکرد توسعه پایدار منطقه‌ای و در چارچوب آمایش سرزمین است. بر طبق یافته های این پژوهش، ابتدا به شناخت استان تهران در ابعاد مخنلف اقدام شد. سپس، فهرستی از نقاط قوت (Strengths)، ضعف (Weaknesses)، فرصت ها (Opportunities) و تهدیدها (Threats) شناسایی شد. در ادامه با استفاده از پرسشنامه توسط کارشناسان این عوامل امتیازدهی شدند. نهایتاً با استفاده از مجموع امتیازات بدست آمده، امتیاز نهایی هر یک از راهبردهای چهارگانه محاسبه شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، استراتژی تنوع (ST) با امتیاز 416/7 رتبه اول را به خود اختصاص داده است. در رتبه دوم، استراتژی رشد داخلی (SO) قرار دارد که امتیاز 304/7 را کسب کرده است. استراتژی های دفاعی (WT) و رشد خارجی (WO) نیز به ترتیب با امتیازات 993/6 و 881/6 به ترتیب در رتبه های سوم و چهارم قرار دارند.

آمایش سرزمین، توسعه پایدار، توسعه منطقه ای، استان تهران