سومری نوشتارها در کتیبه¬های اکدی و اَرامی نوشتارها در متون فارسی میانه

کاتبان دولت¬های میانرودان کهن، واژگان را به اکدی می¬نگاشتند و آنان را به شکل هجا به هجا تلفظ می¬کردند. گهگاه به جای نوشتن واژه به اکدی، معادل آن را به سومری می-نگاشتند. این دو روش نوشتاری، موسوم به نوشتار هجایی و سومری نگار بودند. در میان تمدن¬های خاور میانه باستان، اکدیان نخستین مردمی بودند که نظام املای بیقاعده رابه کار گرفتند. پس از شکل گیری شاهنشاهی آشور، در سده نهم پ.م، آنها زبان و خط اَرامی را در قلمرو شاهنشاهی خود به کار گرفتند. این موضوع سبب شد که زبان و خط اَرامی به عنوان زبان بین¬المللی برای مکاتبه مورد استفاده قرار گیرد. در نتیجه، شاهان هخامنشی زبان و خط اَرامی را برای مکاتبات رسمی به کار بردند و پارتی و پهلوی هم شمار بسیاری از واژگان اَرامی را به کار گرفتند که به آنان اَرامی نگار (Arameogram) می¬گفتند. هدف از نگارش مقاله این است تا متون میانرودانی را به عنوان یک منبع در کاربرد املاهای بیقاعده بررسی نماییم؛ چرا که این فرایند را پارتیان و ساسانیان هم ادامه دادند. بنابراین، روش کار نخست چگونگی کاربرد سومری نگارها در متون اکدی و زیر شاخه¬های آن است و پس از آن به اَرامی¬نگارها می¬پردازیم که پارتیان و ساسانیان از آن بهره بردند. در پایان آشکار می¬گردد همانگونه که اکدیان از سومری نگارها در املای بیقاعده به عنوان یک زبان کاربردی پیشین وام گرفتند، به همان گونه فارسی میانه از اَرامی، به عنوان یک زبان بین¬المللی وام گرفت.

"سومری نگار"؛ "میانرودان"؛ "اکدی"؛ "اَرامی¬نگار"؛"فارسی میانه