چکیده :

پارادوکس، قضیه ای که به ظاهر تناقض داشته باشد، مانند: ایستادن، خسته کننده تر از راه رفتن است. فرهنگ ایران اغلب در شعر، همراه شاعران بلند آوازه و نیک نام خویش از دوران آرامش و گاه پر خطیر و پرتلاطم روزگار گذرکرده است. قرن ها شعر هم بار اساطیری، تاریخی، سیاسی، هنری و عرفانی فرهنگ را بردوش کشیده و هم تداوم آن را دنبال کرده است. یکی از قله های سترگ شعر و شاعری انوری است، که با قصایدش در زمره سه تن از پیامبران شعرفارسی جای گرفته است. در شعر سه تن پیامبرانند هر چند که لا نبیّ و بعدی اوصاف و قصیده و غزل را فردوسی و انوری و سعدی یافته ها نشان می دهد در اشعار و نحوه زندگی اجتماعی انوری دو نگرش و شیوه وجود دارد. او گاه در مدح درباریان و سلطان زمان خود شعر می سراید و گاه از شعرتبرّی می جوید. گاه شعر خود را برتر از دیگران می داند و گاه از وصف شعر دیگران در نمی گذرد. بهرحال شمه ای از لطایف دوگانه شعری او را در بیان تناقض گویی و یا پارادوکس بیان می کنند. قصاید پر نغزی دارد، که ضمن مدح سلطان و تنی چند از بزرگان روزگارش، پیامبراکرم(ص) و امام علی(ع) را به نحو بارزی ستایش می کند. انوری ابیوردی میان زهد، حرص، خردگرایی، خردستیزی، مفاخره به شعرو نفرت از شعر درنوسان است. به علت نبود پایگاه روحی استوار نتوانسته است در قیاس با سایر شاعران حکیم به چیزی ایمان داشته باشد تا با آن ایمان، بتواند خود را از عدم تعادل افکارعامه اجتماعی و دانایی مصون دارد. وی نسبت به جهانی دیگرغافل است وهیچ غایت فلسفی واجتماعی راجستجو نمی کند و در عین حال دیگران را به خرد و منش نیک هدایت می کند.

کلید واژگان :

انوری، پارادوکس، تناقض، قلم عقل، لباس عدل



ارزش ریالی : 200000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک