صائب، همدم دارالامان خاموشي

از جمله مضامين و موضوعاتي كه از ديرباز در ادبيات گسترده و پربار تعليمي - عرفاني توجه كافي و وافي بدان ابراز گرديده است ، مضمون خاموشي و سخن به مقتضاي حال گفتن است . اهميت و جايگاه خاموشي در پهنه ي ادب فارسي از گذشته تا حال ، به اندازه اي بوده است كه زندگي و مرگ افراد بشر را تعيين كرده، سعادت و شقاوت ابدي را در پي داشته است . شاعر واديب پرآوازه سبك هندي (اصفهاني) ، صائب تبريزي با تكيه بر افکار و اندیشه های عرفانی مولانا در باب خاموشی وانواع سه گانه آن (زبان خاموش وضمیر گویا - زبان وضمیر خاموش –ضمیر خاموش و زبان گویا)و با بهره گيري از عناصر خيال شعري از جمله تشبيه تمثيل(اسلوب معادله) و تلميح در ديوان خود، كه بحق اطلاق نام «خاموشي نامه» بر آن بجا و شايسته مي نمايد ،توانسته است رسالت خود را به عنوان اديب و معلّمي كه همدم دارالامان خاموشي است، نسبت به مردم زمانه خويش و آيندگان، به خوبي و با استادي هر چه تمامتر ادا كرده باشد . نگارنده دراين نوشتار به تفحّص دراين زمينه همراه با ذکر شواهدی از شعرای دیگر پرداخته است .

سبك هندي ، صائب، مولانا، مصاديق و مضامين خاموشي ، تشبيه تمثيل ، تلميح