چکیده :

کلیسای سنت استپانوس در جلفای تبریز، از جمله بناهایی است که حداکثر سطوح خارجی و داخلی آن با انواع تزیینات مختلف آراسته و تقدس داده‌شده است. در میان انبوه تزیینات، چندین کتیبه شاخص مشابه شمایل‌های کلیسا با ترکیب و فاصله مشخص، بر روی دیوارهای بیرونی کلیسا در چهار جهت اصلی قرارگرفته است. با اتصال مجازی این کتیبه‌ها به‌هم‌دیگر، یک فرم خاص و معنادار شکل گرفته و به لحاظ فرمی یک صلیب را تشکیل داده‌اند و به لحاظ محتوایی دارای ارتباط و از هم گرفتگی معنایی زیادی می‌باشند. این رمزنگاری و پنهان‌کاری صلیب به‌واسطه کتیبه‌ها در میان انبوه نقوش برجسته، ضرورت این پژوهش را برای واکاوی و بررسی فرم و محتوای آن ایجاب کرده و مساله اصلی پژوهش حاضر می‌باشد. بر این اساس، ابتدا، واکاوی معانی نمادها در کتیبه‌ها صورت گرفت؛ سپس، تحلیل و بررسی این کتیبه‌ها بر اساس آرای بینامتنیت از منظر ژرار ژنت در جهت خوانش روابط فی‌مابین کتیبه‌ها به لحاظ ارتباط فرم و محتوای بین آن‌ها برای تایید فرم صلیب مجازی صورت می‌گیرد. این پژوهش از نوع کیفی محسوب می‌شود. روش گردآوری داده‌ها با استفاده از منابع کتابخانه‌ای بوده است و بررسی میدانی از طریق مشاهده عینی بوده و تحلیل داده‌ها به شیوه توصیفی و تحلیلی می‌باشد و در پی پاسخ به پرسش‌های زیر است: 1) آیا انتخاب، ترکیب‌بندی، چینش و پنهان‌کاری این کتیبه‌ها آگاهانه بوده و از پیوند مجازی آن‌ها به هم‌دیگر، یک صلیب مجازی به لحاظ فرمی تشکیل می‌شود؟ 2) ارتباط بین این کتیبه‌ها به لحاظ فرم و محتوایی به چه شیوه است و آیا آگاهانه این انتخاب در دو محور افقی و عمودی صلیب صورت گرفته و به لحاظ محتوایی بر تشکیل صلیب مجازی تاکید دارند؟ با توجه به تحلیل انجام‌شده می‌توان نتیجه گرفت که، کتیبه‌ها به‌صورت آگاهانه از عناصر و محتوای هم‌دیگر اقتباس شده‌اند و ساختار ترکیب و چینش این کتیبه‌ها در چهار جهت اصلی باعث شکل‌گیری یک صلیب مجازی شده است. هم‌چنین، با توجه به معنای نمادین هرکدام از این کتیبه‌ها به‌صورت جداگانه، در محورهای افقی و عمودی صلیب به‌صورت مجزا و باهم، این پنهان‌کاری صلیب کاملا آگاهانه به نظر می‌رسد.

کلید واژگان :

تبریز، کلیسای سنت استپانوس، صلیب پنهان، بینامتنیت، ژرار ژنت



ارزش ریالی : 350000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک