بررسی اهداف و انگیزه¬های دانشجویان از کاربست شبکه¬های اجتماعی مجازی (مطالعه¬ی موردی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه¬های تهران، علامه طباطبانی، شهید بهشتی و محقق اردبیلی)*

یکی از تأثیر¬گذارترین سرویس¬های ارائه شده در اینترنت شبکه¬های اجتماعی مجازی است. از این¬رو تحقیق حاضر با هدف بررسی اهداف و انگیزه¬ی دانشجویان از کاربست شبکه¬های اجتماعی مجازی و مطالعه¬ی مقایسه¬ای آن¬ها انجام گرفت. روش پژوهش از نظر راهبرد اصلی: کمی؛ از نظر راهکار اجرایی: میدانی؛ از نظر تکنیک تحلیلی: توصیفی _ همبستگی بود. جامعه‌ی آماری را دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه‌های تهران، علاّمه طباطبائی، شهید بهشتی و محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1393-1392، با حجم تقریبی 20000 هزار نفر تشکیل می‌داد. روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی ساده بود. حجم نمونه با توجّه به مدل کرجسی ¬_ مورگان و با در نظر گرفتن خطای 05/0 = α؛ قریب به 377 نفر در نظر گرفته شد که از این تعداد 308 پرسشنامه قابل تحلیل بود. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ی محقق ساخته¬ی شبکه‌های اجتماعی مجازی (با پایایی 66/0 = α)، استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss20 و آزمون¬های موزس، یومان¬ویتنی، جان¬خیر، کروسکال والیس و اسپیرمن انجام گرفت. نتایج نشان داد، از مجموع دانشجویان مورد بررسی 6/28 درصد به صورت روزانه، از شبکه¬های مجازی استفاده می¬کنند. 39 درصد به صورت متوسط، روزانه حداقل مدت یک ساعت و 9/16 درصد روزانه دو ساعت از شبکه¬های اجتماعی استفاده می-کنند. 8/81 درصد دانشجویان حداقل در یکی از شبکه‌های اجتماعی مجازی عضو هستند. از بین شبکه¬های اجتماعی مختلف، فیس¬بوک با 88/63 درصد بیش¬ترین کاربر را دارد. کاربست شبکه‌های اجتماعی مجازی عمومی با هدف تعامل با دوستان برابر با 8/58 درصد بیش¬ترین درصد و کاربست این‌گونه جوامع مجازی با هدف انجام کارهای پنهانی و خصوصی با 5/5 درصد کم¬تر¬ین درصد را به خود اختصاص داده‌اند. در دانشجویان مذکر بالاترین درصد مربوط به استفاده از شبکه‌های مجازی تخصصی و عمومی برای فعّالیت¬های علمی و پژوهشی و بعد از آن برای فعّالیت¬های سرگرمی می‌باشد. در دانشجویان دختر بالاترین درصد استفاده از شبکه‌ها با هدف سرگرمی و بعد از آن فعّالیت¬های علمی و پژوهشی می‌باشد. دانشجویان پسر بیش¬تر از دانشجویان دختر از شبکه‌های اجتماعی مجازی استفاده می‌کنند و دانشجویان دختر و پسر از نظر نوع کاربست شبکه‌های اجتماعی با یکدیگر دارای تفاوت معنی¬دار می‌باشند. دانشجویان دارای عملکرد تحصیلی مختلف (خوب، متوسط و ضعیف)، از لحاظ میزان استفاده و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی باهم تفاوت معنی¬دار ندارند و در نهایت هرچه میزان آگاهی از شبکه‌های اجتماعی مجازی در بین دانشجویان بیش¬تر باشد، به همان اندازه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی نیز بیش¬تر است و بالعکس.

واژگان کلیدی: ابزارهای اینترنتی، شبکه¬های اجتماعی مجازی، تحصیلات تکمیلی، دانشجویان