چکیده :

دانش نجوم در شمار كهن‏ترين علوم ماوراءالطبیعه است كه قدمت آن به سه هزار سال قبل از ميلاد باز مي‏گردد و همواره با سوالات گوناگون ذهن بشر را - كه پیوسته در جستجو بوده تا از تأثیر ستارگان و صور فلکی بر طالع خويش مطلع شود - به خود معطوف ساخته است و تأثیر آن را در ادبیات ملل مختلف به خوبي می‏توان مشاهده کرد؛ چرا كه اديبان سعی داشته اند با استفاده از علوم بر تأثیر گذاري سخنشان بيفزايند. از جملة آنان حكيم نظامي گنجوي است. او از علوم مختلف، خصوصا نجوم در آثارش بهره برده است و در هفت پيكر برخي از باور‏هاي اختر شناسی نمود ويژه اي دارند. در اين اثر هركدام از سيّارات هفتگانه منسوب به يكي از روز هاي هفته و داراي رنگ و فلز خاص خود مي‏باشند. این مقاله دیدگاه ها و باورهای اخترشناختی وکاربردهای نمادین سیارة زهره يا ناهيد در پیکر هفتم از هفت پیکر نظامی را نشان داده و به بررسی جلوه هاي زيباشناسانه و بازتاب ویژگی‏های اين سياره در تصاوير شعري و شيوة بيان نظامي پرداخته است. بر اين اساس برخي ويژگي‏ها و صفات مثل: خوش يمني، زنانگي، دوستي و زيبايي در تصاوير شعري او براي زهره بيشتر مورد توجه بوده‏اند و از ميان سيّارات، ماه و مشتری بیشترین درصد تكرار در هفت پيكر را به خود اختصاص داده‏ اند؛ ماه به واسطة اين‏كه تابع زمین است و مدار زهره هم بین عطارد و زمین قرار دارد و مشتری نيز به خاطر سعد اکبر بودنش، با زهره كه سعد اصغر است، پیوند دارد. در حوزة عناصر زيباساز سخن نيز استعاره، تناسب، تشبيه، كنايه، تكرار، ايهام، ايهام تناسب، تلميح و عكس پركاربردترين آرايه هايي بوده اند كه از زهره در آفرينش آنها بهره برده است.

کلید واژگان :

نظامي، اخترشناسي، هفت پيكر، زهره



ارزش ریالی : 350000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک